6 Kasım 2014 Perşembe

Sabun Yapımı Bölüm 2: Yağların Kardeşliği

       Birinci bölümümüzde sabun yapmak için temel malzemeleri saymıştık. Bu bölümde ise basit bir tarifle sabun yapımını konuşacağız.

       Birinci bölümde de söylediğim gibi sabun yapımı için en olmazsa olmaz malzemeler kostik ve yağ. 
Kostik yani sodyum hidroksit çok güçlü bir baz. Yağ asitleri ile karşılaşınca ortaya bir tür tuz olan sabun ortaya çıkıyor(muş diye biliyorum. Hey,sonuçta kimyager değiliz dostum.) Gliserin falan fişman da var galiba, sanki öyle bir şey de okumuştum. Dur bir formül vardı şuralarda bir yerlerde. Bir sn...
       Kimyadan anlayanlar bakıversin işte. Galiba şöyle diyor : Yağı koydun üstüne su ile kostik ekledin ısıyla ortaya tuz artı gliserin çıkar. ( Her ne haltsa, zaten lisede kimyam  ikiydi.)


       Bu sıkıcı kısmı geçtiysek bize lazım olan yağları sıralıyorum. Genellikle zeytinyağı, hindistancevizi yağı, hint yağı, palm yağı, shea yağı, jojoba yağı pek sıcak gelmese de hayvanlardan elde edilen yağlar sabun yapımında sıkça kullanılıyor. Ben formülümü oluşturuken elimde o anda ne varsa onu kullandım açıkçası. İlk deneme için çok fazla uçmadım. Lakin formüllere geçmeden önce bilmemiz gereken birkaç temel bilgi daha var. 

          TEMEL SABUN YAPIMI

       Sabun yaparken öncelikle açık havada, iyi havalandırılan bir yerde kostiği soğuk suyla çözüyoruz. (Bence balkonda yapın, tedbirden zarar gelmez. Sabun yapacağız diye kendimize zarar vermenin anlamı yok.) Soğuk su kullanmamızın sebebi kostiğin suyu ısıtması. Çok yüksek sıcaklık istemiyoruz. Ne kadar kostik diye aklınızdan geçiyor biliyorum. Azıcık daha sabır lütfen. 

        Tamamsa ikinci aşamaya geçebiliriz.

       Yağlarımızı da çelik bir kapta ısıtıyoruz. Yağ ile kostik çözeltisinin arasında 5-10 derece olacakmış.( ben yaparken 40 dereceye 50 derece gibi ayarladım.)

       Bu da tamam.

       Geldik en civcivli yere. Karıştır karıştır karıştır...Ben ilk denememde acemilikten tencereye kostik çözeltisini boşalttım. Çelik tencerenin ısıyı tutacağını akıl edemedim ve birazdan bahsedeceğim "trace" iz bırakma diye çevirebileceğim  kıvamına hemen geldi ve yine daha sonra bahsedeceğim küçük bir sabun volkanı sahibi oldum. Bu yüzden ikincide başka bir kapta karıştırdım.

       "Trace" yani İz Evresi nedir? 
      
         Bu evre yağ ve çözeltimizin sabunlaşmaya başladığı evredir. Kek hamuru ile puding kıvamı arasında bir şey. Çırpım yaptığınız malzemeyi karışımdan çıkardığınızda akanlar hafifçe üstünde kalıyorsa olmuştur işte. Çırptıkça kıvamı değişiyor işte.
      
        Ahanda şöyle
                                                www.soapqueen.com

Öncelikle çeviriler birebir valla başka bir tabiri varsa iletin değiştireyim ben araştırmalarımı İngilizce yaptım ondan böyle

Light trace yani Hafif İz Evresi: Yukarıdaki resimdeki gibi oluyor. Alttaki gibi normal sabunlar için uygun.

                                                      www.etsy.com
Ama yok ben çok afili şeyler yapacağım diyorsanız biraz daha koyu kıvamlı bir bir karışıma ihtiyacınız var.
                                                www.techsoap.com

       Çok dağınık bir yazı olmuş olabilir. Amacım bir yandan kendime de yazılı bir kaynak oluşturmak. Kendim de dağınık bir insan olduğum için yazılarım da bu şekilde işte ne yapayım. Eğer bana bu kadar sabrettiyseniz basit bir sabun formülü ile yazıyı bitirelim.

       150 gr Hindistancevizi yağı (Doa Kozmetik)
         40 gr Shea yağı                (Doa Kozmetik)
         10 gr Hint yağı                  (Mecitefendi    )
       300 gr Zeytinyağı                (Marketten en ucuzunu aldım)

      190 gr Su ( saf su tavsiye ediliyor, ben şişe su kullandım)
        70 gr Sodyum Hidroksit ( marketten lavabo aç aldım)

       İz Evresinde ise 10 ml Lavanta Yağı (Doa Kozmetik)

      Bunlar hazırsa yukarıdaki söylediklerimi/yazdıklarımı -güvenlik önlemlerini alarak; çocuk, kedi, köpek varsa uzaklaştırarak- uygulayın. Karışımı bir kaba dökün, 24 saat bekleyin, yine eldivenlerinizi giyerek kalıptan çıkarıp kesin ve 4-6 hafta hava alan bir yerde kurutun. Shea, hindistancevizi falan yoksa; 

       Zeytinyağı Sabunu
      
       500 ml Zeytinyağı
       190 ml Su
         64 ml Sodyum Hidroksit   
   
      Tarifi ile zeytinyağlı sabun yapabilirsiniz. Ama bunu  kuruma süresi biraz daha uzun. Yaklaşık 4 ay falan. Ben ikisini de yaptım. Mutfakta dolapta duruyor. Gidip gidip dürtüyorum, elimi yıkıyorum falan. Ama yapmamak lazım bunları. Akıllıca beklemek lazım.


Epilog

Ne olur çok dikkatli olun, bu işi başka kaynaklardan da araştırın. Bana bir şey olmaması size olmayacağı anlamına gelmez, yaşı küçük kimse varsa büyüklerinden habersiz kesinlikle yapmaya kalkışmasın. Çalışma alanınıza mutlaka gazete yayın. Uzun kollu kıyafetler giyin, önlüğünüz olsun. Aman canım demeyin. Sonra gelip bana çemkirmeyin diyeceğim ama canınız yanarsa çok üzülürüm. Sormak istediğiniz bir şey olursa çekinmeyin. Deneyip başarılı da başarısız da olsanız sonuçları benimle paylaşın.  Bir dahaki bölüme kadar esen kalın.









2 Kasım 2014 Pazar

The Soap Club

        

       First rule of soap club tabi ki yaptığın sabunlar hakkında konuşmak. O kadar konuşmak ki herkese anlatmak... Hatta herkesi bıktırmak, olabilir bence.
       
       Bir tür yaşam tarzı haline getirdiğim her şeyden biraz anlamak benim için yeni şeyler denemek anlamına geliyor aslında. Biraz keçe, biraz dikiş, biraz amigurumi... Şimdi ise yeni hevesim sabun yapmak. Sabun yapmak oldukça eğlenceli ve kolay bir iş. Sadece dikkat edilmesi gereken belli oranlar var. Bir de sodyum hidroksit, yani NaOh, yani kostik. Sodyum hidroksit katı sabun yapımında kullanılıyor. Eğer sıvı sabun yapmak isterseniz kullanmanız gereken kimyasal potasyum hidroksitmiş. Ben şu aşamada sıvı sabun yapmayı düşünmediğim için kimyasalım sodyum hidroksit oldu. 

        İşimde de sodyum hidroksit kullandığım için maddeyi biraz tanıyorum. Hatta kendisini can düşmanım listesine sokmuşluğum da var. Değdiği yeri -eğer farketmezseniz- önce kaşındırmaya başlıyor sonra da hafif hafif yakmaya. Ben deneylerde çok küçük miktarlarda kullandığım için büyük kimyasal yanıklarla karşılaşmadım ama ilk birkaç ısırığından sonra da eldivensiz hiçbir işlem yapmadım kendisi ile. Şükürler olsun ki gözüme falan da hiç gelmedi ama böyle sıkıntılar yaşayanlar olduğunu dinledim. Oldukça korkunç. Temas dışında su ile karışması esnasında çıkan dumanı solumak da oldukça tehlikeli. Kendisi ile ilgili küçük bir araştırma yaparak daha çok bilgiye ulaşabilirsiniz. Demem o ki sabun yapmanın en ve tek korkunç malzemesi NaOh. Bu yüzden sabun yapmayı düşünen herkese koruyucu gözlük, eldiven ve maskeyi zorunlu güvenlik malzemesi olarak tavsiye ederim.
      
        Şimdi sabun yapımını anlatmadan önce söylemem gereken şey şu benim yaptığım sabunlar Cold Process olarak geçen sabunlar. Yine internette araştırma yapabilirsiniz. Hemen örnek göstereyim.
         
                                                                       www.etsy.com
    
  
   Sabun yapımı için öncelikle sahip olmanız gerektiğini düşündüğüm alet edevatı anlatmak istiyorum. İşlemi yaparken fotoğraf çekmediğim için görselsiz bir yazı olacak. 

1) Hassas tartı
Hassas tartı malzemeleri ölçmeniz için elzem bir alet. Benim araştırdığım kadarıyla ölçümlerin tam olması gerekiyor, hataya çok fazla yer yok. Ben dijital bir mutfak tartısı kullandım.

2) Plastik sürahi/kap
Sodyum hidroksit ve suyu karıştırmak için kullanılacak. Isıya dayanıklı cam kap da kullanılanilir ama evimizde borcam dışında ısıya dayanıklı pek bir şey yok. (Cam kullanılmamasının sebebi hidroksitin suyla karıştığında ısınması.)

3) Çelik tencere
Yağlarımızı ısıtmamız için çelik bir kap kullanmalıyız. Çünkü kostik ve alüminyum bir araya gelince hidrojen gazı(diye biliyorum, hidrojen değilse bile acayip yanıcı test edildi, bana güvenin) üretiyorlar. Niyetimiz uçan balon değil, ortalığı ateşe vermek hiç değil.

4) Tahta çubuklar
Valla evde çöp şiş çubukları vardı. Ben kostik ve suyu karıştırırken kullandım. Yine yukarıdaki sebepten. Kaşıklar çatallar neden yapılma bilmiyordum, bakmaya da üşendim.

5) El blenderı
Sanırım bu arkadaş opsiyonel. Çünkü eli çırpıcısı kullanan da var. Ama blender işlemi kısalttığı için ben blender kullanmayı tercih ettim.

6) Bulaşık eldiveni
Ölçme, tartma en önemlisi yukarıda yazdığım KOSTİK!

7) Koruyucu gözlük
KOSTİK

8) Maske
KOSTİK

9) Kalıp
Kalıp işi biraz tercih meselesi. Ben pringles ve dondurma kutusu kullandım. İçlerine de yağlı kağıt koydum. Pringles kutusuna gerek varmış, dondurma kutusuna gerek yokmuş. Silikon kalıplar ve tahta kalıplar var.
                                Bunlar gibi

Sabun yapımı için fiziksel ekipmandan aklıma gelenler bunlar. Belki spatula eklenebilir.

Buraya kadar okuduysanız benim sabunlarımı da görmek istersiniz diye düşünüyorum.
İkinci gün kesimden sonra köpükler.

          
Yuvarlak olanlar hindistan cevizi ve  shea yağlı, lavanta kokulu; iki renkli olan ise zeytinyağı, süt tozu ve kakao katkılı...



2. Bölüm: Yağlar ve tarifler


        
       
 

Blog Template by BloggerCandy.com